Adler dhe Nijinsky

ADLER

 e 

NIJINSKY

Vaclav Fomič Nižinskij  (1890-1950) , balerin dhe koreograf rus , konsideruar si nje nga balerinet me te talentuar te historise. Kercimet e tij injorojne forcen e gravitetit. Eshte quajtur “balerini i Zotit” .  Pas nje ezaurimi nervoz ne 1919, karriera e Nijinskit merr fund. Diagnostikohet me  Skizofreni dhe kurohet nga psikiatri Eugen Bleuer.  A. Adler eshte nje nga  analistet  qe ka trajtuar Nijinskin ashtu sikurse Freud, Jung, Binswanger.

Analiza me poshte eshte shkeputur nga   shenime te A. Adler  mbi  Nijinskin

Revista e psikologjise Individuale N. 6, 1976

"Kur vizitova Nijinsikin  2 vite me pare ne kliniken psikiatrike , ishte i qete, i ushqyer dhe i interesuar per vizitoret e tij, por nuk tha asnjehere asnje fjale. As gruaja nuk ishte ne gjendje ta bente te fliste….

Kur m’u kerkua nese mendoja te mundur sherimin e Nijinskit permes  Psikologjise Individuale , nuk isha ne gjendje te pergjigjesha.

Ne rastet e  Skizofrenise  duhet krijuar nje raport  bashkepunues , krijues mes mjekut dhe pacientit . Raporti mjek - pacient duhet te kalonte pertej objektivave te shkences duke hyre keshtu ne Art. 

Eshte vetem keshtu qe behet e mundur te arrihen permiresime, ne me shume raste se c’mund te mendohet.

Pacienti skizofren eshte “mbrojtesi “ me i flakte i jo -racionales, injoron logjiken komune dhe nderton nje logjike te veten ngritur  mbi  narcizizmin e frustruar.

Keshtu ishte Nijinski...

Kujtimi i pare i Nijinskit

“ Kur isha femije(6 apo 7 vjec) babai donte te me mesonte notin dhe me hodhi ne uje...

Nuk arrija te notoja ,  po ndjeja se nuk po merrja dot fryme . Mbajta   ate pak fryme qe kisha , mbylla gojen dhe mendova  : - Nese  do Zoti do, une do te shpetoj.

Siper  meje  nuk shihja  driten  vecse uje, pashe nje lloj muri , ndjeva  papritur te me pershkoje  nje energji fizike qe nuk di nga me erdhi , kerceva, u mbajta tek ai mur dhe ..shpetova”

Per Adler kujtimi i pare eshte prototipi i jetes se nje individi.

Nijinsky duket sikur na thote permes ketij kujtimi:

-          E para: Nuk mund ti besosh kurre babait

-          E dyta: vetem forca qe eshte  ne ty mund te te shpetoje...

Nje bote plote rreziqe ajo e Nijinskit.

Keshtu shprehet ai ne ditarin e tij:  “Une kisha frike nga jeta, edhe mamaja ime kishte frike nga jeta; e kam trasheguar prej saj kete frike “.

Sipas Adler,  nje  nene e nje baba qe shkurajojne  femijen ose krijojne tek ai  friken per te ardhmen ,  bejne qe femijes t’i  mungoje  besimi dhe i dobeson aftesine per te qene mire me te tjeret.

Frika e Nijinskit per nje bote qe ai  e mendon “ te rrezikshme “ , mposhtet nga nje energji e jashtezakonshme qe vjen nga   vetvetja.

 Eshte kercimi qe e shpeton. Edhe ne jeten reale ishte aftesia per te bere kercime gati te paimagjinueshme  qe   i hapi dyert e Shkolles Mbreterore te Baletit.

Jean Cocteau ne nje kritike mbi baletin “Shpirti I trendafilit” e pershkruan keshtu kercimin e Nijinskit:

“ Eshte kaq patetik, kaq I perkulur, kaq I larte sa te sfidoje forcen e gravitetit e  te  na leje nje nje mbrese te pashpjegueshme”.

Pas vdekjesse Nijinskit, kercimet e tij u bene  lajtmotivi i  artin e tij.

E ne kujtimin e tij te pare ishte pikerisht kercimi qe i shpeton jeten. ... 

Pas frustrimeve te vazhdueshme  ne femijeri fillon te ngrere keshtjella ne ere, nje un  ideal, i madherishem,  i paprekshem  nga jeta reale, gati i barabarte me Zotin. 

Ne kete lufte drejt perfeksionit dhe  unicitetit , hipersensibiliteti, ndruajtja, padurimi jane shoqeruesit e heshtur e te pandashem. Pesha e kesaj nuk mund te mos rrise ne nivele te larta tensionin emocional.

Nje personalitet i tille kur vihet perballe problemeve ne jeten sociale, falimentimeve, perfundon ne nje frike te panatyrshme nga ambjenti ,  nuk arrin te kuptoje logjiken e ngjarjeve. Ketu  lind “prishja e marredhenieve” me realitetin  e nje stili jete te udhehequr nga keshtjellat ne ere te femijerise.

Kjo e shtyn me tej drejt jo racionales, prish cdo ure komunikimi me te tjeret, flet ne nje gjuhe te pakapshme  e nje realitet ndryshe.

Skizofreni lufton  per te qene i ngjashem me Zotin .....

Po e mbyll kete shenim  te shkurter me ate cka me  pergjigjen e nje pacienti tim te sheruar per pyetjen qe une i bera: - Cila eshte arsyeja qe une kisha arritur ta sheroja pas vite e vite  perpjekjesh?

Ai u pergjigj:”  Para ca kohesh u semura se kisha humbur cdolloj shprese. Eshte pikerisht shpresa qe Ju me dhate , ajo qe me beri te sherohesha”

Shenim: Pas shume opinionesh te ndryshem, ne pjesen me te madhe pesimiste lidhur me crregullimin  e tij, Nijinski ra thelle ne delir dhe u be me agresiv. 
Kur te gjithe e mendonin te pasherueshem , ne mars 1945, arratiset nga klinika psikiatrike dhe takon disa ushtare qe e njohen menjehere. Ne kete moment Vaslav degjon te flasin gjuhen  meme e ishte kjo bisede qe shenoi celesin e rikthimit . 
Ne ditet ne vazhdim i pa perseri ushtaret , kendoi me ta,vallezoi me ta . Dukej me i qete e i lumtur....


P.S   Doja  me kete material te therrisja ne vemendjen tuaj kujtimet e para, prototip i stilit te jetes (duket se ishte kestu edhe celesi i rikthimit, si dhe frazen qe nje pacinet i sheruar i thote Adler lidhur me shpresen.